Uitgelicht uit: Etty Hillesum, Het verhaal van haar leven van Judith Koelemeijer
Etty Hillesum (1914-1943) onthult in haar geschriften diepgaande inzichten over levenservaring, vooral gevormd door de zware omstandigheden waarin zij verkeerde. Een centrale les is dat ware weerbaarheid ligt in aanvaarding – in het accepteren van zowel jezelf als de omstandigheden waarin je je bevindt. Volgens haar heeft het geen zin je te verzetten tegen het lijden, omdat lijden onlosmakelijk bij het leven hoort. Werkelijke innerlijke rust kun je alleen vinden door minder op je ‘ik’ gericht te zijn en je verwachtingen van de buitenwereld los te laten (aanvaarding en weerbaarheid).
Hillesum benadrukt ook het belang van het leven zelf als de bron van zingeving, niet een ander mens. Het leven blijft steeds de oerbron; wie zijn houvast zoekt in mensen of ideeën, raakt afgesneden van de onmiddellijke rijkdom van het bestaan (het leven als oerbron). Daarbij hoort ook het vermogen om door ervaringen te groeien en te rijpen, niet in het grootse en abstracte, maar juist door het kleine nauwgezet en bewust te beleven (groeien door ervaringen).
Ze keert zich tegen het verstrikt raken in de ‘grote vragen’ van het leven en pleit ervoor het eigen kleine leven serieus te nemen, als centrum van beleving en verantwoordelijkheid, juist tegenover het overweldigende leed van haar tijd. Het vraagt moed om alles los te laten wat verstard is – elk clichébeeld, elke norm – om in de openheid van het leven te stappen, dat eindeloos rijk en gevarieerd is, zelfs in haar diepste lijden (loslaten van clichés en moed tot overgave).
Tot slot benadrukt Hillesum dat het leven zinrijk blijft, ook temidden van lijden, dood en vernietiging. Alles is in haar ervaren als één krachtig geheel, dat aanvaarding vraagt, niet in woorden te vatten, maar wel te leven – overtuigd, tot de laatste ademtocht. Op die manier kan jouw leven betekenis hebben, ook voorbij je eigen tijd.